Biuletyn Informacji Publicznej - Starostwo Powiatowe w Sandomierzu Biuletyn Informacji Publicznej

Komu przysługuje nieodpłatna pomoc prawna, poradnictwo obywatelskie i mediacja

Do uzyskania nieodpłatnej pomocy prawnej uprawniona jest osoba, która nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, w tym osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniająca w ciągu ostatniego roku innych osób.

Osoba chcąca skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej przed rozpoczęciem świadczenia pomocy/porady będzie musiała złożyć oświadczenie zawierające imię, nazwisko, adres, nr PESEL i oświadczenie że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą składa pisemne oświadczenie, że nie jest w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej, oświadczenie o niezatrudnianiu innych osób w ciągu ostatniego roku i wszystkie zaświadczenia o pomocy de minimis oraz pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, otrzymanej w roku w którym ubiega się o nieodpłatną pomoc prawną oraz otrzymanej w ciągu dwóch poprzedzających ją lat podatkowych, albo oświadczenia o wielkości tej pomocy otrzymanej w tym okresie, albo oświadczenia o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie.

Nieodpłatna pomoc prawna obejmuje:

• poinformowanie o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących osobie uprawnieniach lub spoczywających na niej obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym i sądowym lub sądowoadministracyjnym lub wskazanie osobie sposobu rozwiązania jej problemu prawnego,
• sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienia pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym lub ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz poinformowanie o kosztach postepowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem strony na drogę sądową,
• nieodpłatną mediację.

Nieodpłatne poradnictwo obywatelskie obejmuje:

• rozpoznanie problemu i udzielenie porady dostosowanej do indywidualnej sytuacji, zwłaszcza w sprawach zadłużenia, mieszkaniowych oraz zabezpieczenia społecznego,
• poinformowanie o przysługujących uprawnieniach lub ciążących obowiązkach,
• wsparcie w samodzielnym rozwiązywaniu problemu, np. poprzez sporządzenie planu wyjścia z trudnej sytuacji oraz udzielenie pomocy w jego realizacji,
• skierowanie do odpowiednich instytucji lub placówek nieodpłatnej pomocy,
• nieodpłatną mediację.

Uprawnieni będą mogli uzyskać informacje w zakresie:

• prawa pracy,
• prawa cywilnego,
• spraw karnych,
• spraw administracyjnych,
• ubezpieczenia społecznego,
• spraw rodzinnych,
• przygotowania do rozpoczęcia działalności gospodarczej,
• prawa podatkowego z wyłączeniem spraw podatkowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Nieodpłatna mediacja:

Mediacja to proces pozasądowego rozwiązywania sporów. Pozwala na osiągnięcie porozumienia między stronami oraz na zakończenie sporu bez konieczności prowadzenia kosztownego i czasochłonnego procesu sądowego. Strony konfliktu przy wsparciu neutralnego i bezstronnego mediatora, dążą do osiągnięcia wzajemnie akceptowalnego porozumienia. Jest to metoda polubownego rozwiązywania sporów, która ma na celu nie tylko zakończenie konfliktu, ale także odbudowę relacji między stronami i znalezienie rozwiązania korzystnego dla każdej ze stron. Mediacja opiera się na dobrowolności, co oznacza, że żadna ze stron nie jest zmuszona do uczestnictwa w procesie ani także żadna strona nie może być zmuszona do akceptacji wypracowanego porozumienia. Warto podkreślić, że mediacja nie jest procesem decyzyjnym — mediator nie podejmuje decyzji za strony. Jego rola polega na ułatwianiu komunikacji, pomaganiu w identyfikacji interesów i wspieraniu wypracowania rozwiązania. Warto zauważyć, że mediacja nie wyklucza drogi sądowej. W przypadku niepowodzenia mediacji strony wciąż mogą skierować sprawę do sądu. Co więcej, w niektórych przypadkach sądy zachęcają lub wręcz zobowiązują strony do podjęcia próby mediacji przed kontynuowaniem procesu sądowego. 

Warto rozważyć mediację, gdy strony są gotowe do współpracy i chcą uniknąć eskalacji konfliktu. Mediacja może być szczególnie skuteczna, gdy strony mają zamiar kontynuować relacje – np. w przypadku wspólników, rodzin czy sąsiadów. Dodatkowo mediacja jest dobrym rozwiązaniem, gdy spór dotyczy nie tylko kwestii prawnych, ale także emocjonalnych lub społecznych. Ważne jest także, aby strony były gotowe do dialogu i szukania rozwiązań, a nie jedynie do walki o swoje racje.

Mediacja obejmuje:

• poinformowanie o możliwościach i korzyściach polubownych metod rozwiązywania sporów,
• przygotowanie projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji,
• przygotowanie projektu wniosku o przeprowadzenie mediacji w sprawie karnej,
• przeprowadzenie mediacji,
• udzielenie pomocy w sporządzeniu do sądu wniosku o zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem.

Mediacja sprawdza się w wielu rodzajach sporów takich jak:

• sprawy rodzinne (np. rozwody, ustalenie opieki nad dziećmi, podział majątku),
• spory cywilne (np. dotyczące umów, roszczeń majątkowych),
• konflikty w miejscu pracy,
• sprawy gospodarcze i handlowe. 

Porady udzielane są według kolejności zapisu, wyłącznie po uprzednim umówieniu terminu wizyty. Na wizytę można zapisać się:

• telefonicznie – (15) 644-55-88 w godz. od 8.00 – 15.00
• elektronicznie –zapisując się przy pomocy formularza dostępnego na stronie https://zapisy-np.ms.gov.pl
• osobiście w starostwie powiatowym.

Osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą stawić się w punkcie osobiście, mogą skorzystać z porady poza lokalem punktu lub przy użyciu środków porozumiewania się na odległość, takich jak telefon lub komunikatory internetowe.

Skorzystanie z usług tłumacza języka migowego.

Osoba uprawniona która będzie chciała skorzystać z pomocy tłumacza polskiego języka migowego powinna przy ustalaniu terminu wizyty zgłosić taką potrzebę.

Co należy zabrać na bezpłatną poradę prawną:

Na dyżur prawnika należy ze sobą wziąć wszystkie dokumenty w oryginale lub kopii ważne dla sprawy z którą się przychodzi. 
Po udzielonej nieodpłatnej pomocy prawnej lub świadczonym nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim, osoba uprawniona może dokonać oceny udzielonej/ świadczonej pomocy.

Nieodpłatna pomoc prawna, poradnictwo obywatelskie i mediacja finansowana jest z budżetu Państwa w ramach realizacji zadań wynikających z Ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej z dnia 5 sierpnia 2015r. Bezpłatna pomoc prawna jest zadaniem z zakresu administracji rządowej, zleconym powiatom na mocy w/w ustawy.

Harmonogram działania punktów nieodpłatnej pomocy prawnej

Lista jednostek nieodpłatnego poradnictwa dostępnego dla mieszkańców Powiatu Sandomierskiego w 2025 r.